Brazil nền kinh tế lớn nhất Mỹ Latinh vừa chính thức siết chặt chính sách thuế đối với tài sản số thông qua Provisional Measure 1303. Với động thái này, mọi khoản lợi nhuận từ giao dịch tiền mã hóa sẽ bị đánh thuế ở mức cố định 17,5%, không phân biệt giá trị giao dịch, hình thức lưu trữ hay nền tảng sử dụng.
Trước đây, các nhà đầu tư cá nhân tại Brazil chỉ bị đánh thuế nếu tổng giá trị giao dịch vượt ngưỡng 35.000 real (khoảng 6.300 USD)/tháng. Thuế suất cũng được áp dụng theo biểu thuế lũy tiến từ 15% đến 22,5%, phụ thuộc vào mức lợi nhuận. Tuy nhiên, với MP 1303, quy định này bị loại bỏ hoàn toàn. Bất kể quy mô đầu tư hay đối tượng giao dịch, tất cả lợi nhuận từ tiền số đều sẽ chịu thuế 17,5%.
Đáng chú ý, chính sách mới lại mang đến một lợi thế bất ngờ cho các nhà đầu tư lớn. Những người trước đây phải đối mặt với mức thuế cao hơn (lên tới 22,5%) giờ đây chỉ phải trả mức thuế cố định thấp hơn, làm giảm gánh nặng tài chính đối với các khoản đầu tư có giá trị lớn đặc biệt là giao dịch vượt mức 5 triệu real.
Không chỉ tăng thuế, phạm vi áp dụng cũng được mở rộng đáng kể. Theo quy định mới, các loại ví lưu trữ tự quản (self-custody), tài sản giữ trên các sàn offshore hoặc tài khoản nước ngoài đều bị đưa vào diện đánh thuế. Điều này đặt dấu chấm hết cho các chiến lược né thuế vốn phổ biến trong cộng đồng crypto Brazil.
Ngoài ra, việc tính toán thuế sẽ được thực hiện theo quý, thay vì năm như trước. Trong năm đầu tiên (2025), nhà đầu tư vẫn có thể sử dụng lỗ trong 5 quý trước để bù trừ. Tuy nhiên, từ năm 2026, khung thời gian này sẽ bị thu hẹp, làm giảm cơ hội tối ưu hóa chi phí thuế.
Crypto không phải là lĩnh vực duy nhất bị ảnh hưởng bởi chính sách thuế mới. Chính phủ Brazil đồng thời xóa bỏ hàng loạt ưu đãi đối với các sản phẩm tài chính truyền thống. Các công cụ đầu tư như trái phiếu bất động sản (LCI), trái phiếu nông nghiệp (LCA), chứng chỉ thu nhập (CRI, CRA) vốn được miễn thuế từ trước nay sẽ phải chịu thuế 5% trên lợi nhuận. Thị trường cá cược cũng bị ảnh hưởng với mức thuế tăng mạnh từ 12% lên 18%.
Những thay đổi này diễn ra trong bối cảnh chính phủ thất bại trong việc thúc đẩy đề xuất tăng thuế giao dịch tài chính (IOF), vốn bị cộng đồng đầu tư và Quốc hội phản đối gay gắt.
Dù siết chặt về thuế, Brazil vẫn thể hiện nỗ lực tích hợp tiền số vào nền kinh tế thực thông qua một đề xuất đáng chú ý về lao động. Theo một dự luật được đệ trình hồi tháng 3, các doanh nghiệp có thể trả tối đa 50% lương cho nhân viên bằng crypto, với điều kiện khoản thanh toán này được định giá theo tỷ giá chính thức do tổ chức được Ngân hàng Trung ương Brazil cấp phép cung cấp.
Việc chi trả 100% lương bằng crypto chỉ được phép đối với người lao động nước ngoài hoặc freelancer có hợp đồng rõ ràng. Đây là một bước đi hướng đến hợp pháp hóa việc sử dụng tiền số như phương tiện thanh toán trong nước – nhưng với giới hạn kiểm soát chặt chẽ.
Brazil không phải là người đến sau trong việc xây dựng khung pháp lý cho tài sản số. Từ giữa năm 2023, nước này đã ban hành quy định trao quyền cho Ngân hàng Trung ương giám sát các nhà cung cấp dịch vụ tài sản ảo. Cuối năm 2024, Quốc hội thậm chí đã đề xuất một quỹ dự trữ Bitcoin quốc gia, trong đó Brazil có thể sử dụng tới 5% dự trữ ngoại hối để mua BTC như một tài sản chiến lược, nhằm đa dạng hóa danh mục dự trữ quốc gia.
Với MP 1303, Brazil đang mở ra một chương mới trong quản lý tài sản kỹ thuật số, phản ánh xu thế toàn cầu trong việc đưa crypto vào hệ thống tài chính chính thức, nhưng đồng thời áp dụng các biện pháp quản lý và thu thuế nghiêm ngặt hơn.
Nhà đầu tư nhỏ, vốn từng được bảo vệ bằng ngưỡng miễn thuế, nay phải thích nghi với hệ thống đánh thuế toàn diện hơn. Trong khi đó, nhà đầu tư lớn và các doanh nghiệp có thể tìm thấy cơ hội mới nếu biết tận dụng tính minh bạch và hợp pháp hóa ngày càng cao của thị trường tài sản số tại quốc gia này.